Những Điều Có Thể Bạn Chưa Biết Về Dây Đay Làm Dây Cuốn Rơm

Sự gia tăng nhận thức về phát triển bền vững và sức khỏe cộng đồng đã thúc đẩy doanh nghiệp toàn cầu tìm kiếm các vật liệu thay thế thân thiện hơn với môi trường. Trong xu thế đó, ngành sản phẩm từ sợi đay nổi lên như một lĩnh vực đầy triển vọng nhờ ưu thế xanh và khả năng ứng dụng đa dạng.

Nội dung chính:

1. Sợi đay – vật liệu xanh chiến lược của tương lai:
   Với khả năng phân hủy sinh học 100%, giá thành cạnh tranh và tính ứng dụng cao, sợi đay đang trở thành lựa chọn thay thế quan trọng cho nhựa và sợi tổng hợp trong nền kinh tế tuần hoàn.

2. Thị trường toàn cầu tăng trưởng mạnh:
   Theo Straits Research (2024), thị trường sợi đay thế giới đạt 5,18 tỷ USD vào năm 2033, tăng trưởng CAGR 5,9%, nhờ nhu cầu bao bì sinh học, vật liệu composite và dệt may bền vững.

3. Việt Nam có lợi thế tự nhiên và vị trí chiến lược:
   Nhờ khí hậu nhiệt đới ẩm, đất phù sa màu mỡ và truyền thống trồng đay lâu đời, Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm cung ứng sợi đay chất lượng cao cho khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

4. Ứng dụng rộng khắp trong nhiều ngành:
   Sợi đay được ứng dụng từ dệt may, bao bì sinh học, vật liệu xây dựng, ô tô đến thủ công mỹ nghệ, góp phần giảm phát thải nhựa và thúc đẩy sản xuất xanh trong công nghiệp hiện đại.

5. Doanh nghiệp cần chọn sợi đay bền vững, đạt chuẩn quốc tế:
   GEE Việt Nam khuyến nghị doanh nghiệp ưu tiên sợi đay Tossa chất lượng cao, có chứng nhận môi trường và nguồn gốc rõ ràng – đảm bảo hiệu quả sản xuất và định vị thương hiệu xanh bền vững.

Giới thiệu chung về sợi đay

Cây đay là một loại thực vật dạng sợi, dài, mềm, sáng bóng có thể được kéo thành các sợi thô có độ bền kéo đứt cao. "Đay" là tên của cây hoặc sợi được sử dụng để làm vải bố, vải hessian hoặc gunny. Cây đay là một trong những loại cây công nghiệp truyền thống và có giá trị kinh tế cao tại Việt Nam. Từ thân cây đay, người ta chiết xuất ra sợi đay tự nhiên – một loại sợi có độ bền kéo tốt, chịu lực cao và khả năng phân hủy sinh học hoàn toàn trong môi trường tự nhiên.

Đay là một trong những loại sợi tự nhiên có giá cả phải chăng nhất và chỉ đứng sau bông về số lượng sản xuất và ứng dụng đa dạng. Sợi đay có thành phần chủ yếu là nguyên liệu thực vật cellulose và lignin. Nó rơi vào loại xơ bast (chất xơ được thu thập từ bast, phloem của cây, đôi khi được gọi là "da") cùng với kenaf, gai công nghiệp, lanh (linen), ramie, v.v ... Thuật ngữ công nghiệp cho sợi đay là nguyên liệu đay. Các sợi có màu từ trắng đến nâu và dài 1.4m. Đay cũng được gọi là sợi vàng cho màu sắc và giá trị tiền mặt cao.

Nhờ hội tụ các yếu tố tái tạo, bền vững và kinh tế, sợi đay đang trở thành lựa chọn chiến lược cho doanh nghiệp muốn phát triển theo hướng “vật liệu xanh – sản xuất sạch – tiêu dùng bền vững.

Canh tác

Cây đay cần một vùng đất phù sa đồng bằng và nước đọng. Khí hậu thích hợp để trồng đay (ấm và ẩm ướt) được cung cấp bởi khí hậu gió mùa. Nhiệt độ từ 20˚C đến 40˚C và độ ẩm tương đối 70%-80% thuận lợi cho việc trồng trọt. Đay cần 5 lượng mưa 8 cm hàng tuần và nhiều hơn trong thời gian gieo hạt. Nước mềm là cần thiết cho sản xuất đay.

Đay tossa

Cây đay (Corchorus olitorius) còn được dùng vào mục đích làm ẩm thực. Người ta sử dụng lá như một gia vị có tên là "molokhiya". Nó phổ biến ở một số nước Ả Rập như Ai Cập, Jordan và Syria.

Bangladesh và các quốc gia khác ở Đông Nam Á và Nam Thái Bình Dương chủ yếu sử dụng đay để làm sợi. Sợi đay Tossa mềm hơn, mượt hơn và mạnh hơn đay trắng. Sự đa dạng này cho thấy sự bền vững tốt trong khí hậu đồng bằng sông Hằng. Cùng với cây đay trắng, cây đay tossa cũng đã được trồng ở vùng đất của Bengal. Bangladesh là nhà sản xuất lớn nhất của giống đay tossa.

Lịch sử

Đay được sử dụng để sản xuất hàng dệt may kể từ thiên niên kỷ thứ 3 trước Công nguyên. Trong nhiều thế kỷ, đay là một phần không thể thiếu trong văn hóa của Đông Bengal và một số vùng của Tây Bengal, chính xác là ở phía tây nam Bangladesh. Từ thế kỷ XVII, người Anh bắt đầu buôn bán đay. Trong triều đại của Đế quốc Anh, đay cũng được sử dụng trong quân đội. Một công ty của Anh đã trở nên giàu có bằng cách chế biến đay và bán các sản phẩm được sản xuất từ ​​nó. Nhiều nhà máy đay được thành lập ở Bengal, và đến năm 1895 ngành công nghiệp đay ở Bengal đã vượt qua Scotland. Nhiều người Scotland đã di cư đến Bengal để thành lập các nhà máy đay. Hơn một tỷ bao đay đã được xuất khẩu từ Bengal đến các chiến hào của Thế chiến I, và đến Hoa Kỳ ở phía nam để đóng gói bông. Nó được sử dụng trong ngành đánh bắt cá, xây dựng, nghệ thuật và công nghiệp vũ khí. Ban đầu, do kết cấu của nó, nó chỉ có thể được xử lý bằng tay cho đến khi một người nào đó ở Dundee phát hiện ra rằng việc xử lý nó bằng dầu cá voi khiến nó có thể xử lý bằng máy. Ngành công nghiệp bùng nổ trong suốt thế kỷ thứ mười tám và mười chín ("thợ dệt đay" là một nghề thương mại được công nhận trong cuộc điều tra dân số năm 1900 của Vương quốc Anh), nhưng ngành công nghiệp này đã chấm dứt vào khoảng năm 1970 do sự xuất hiện của sợi tổng hợp. Trong thế kỷ 21, đay một lần nữa đã trở thành cây trồng xuất khẩu quan trọng trên toàn thế giới, chủ yếu ở Bangladesh.

Quy trình sản xuất và chế biến sợi đay

Đay là một loại cây ít cần phân bón hoặc thuốc trừ sâu, trái ngược với yêu cầu nặng nề của bông. Sản xuất tập trung chủ yếu ở Bangladesh, cũng như các bang Assam, Bihar và Tây Bengal của Ấn Độ. Ấn Độ là nhà sản xuất đay lớn nhất thế giới, nhưng đã nhập khẩu khoảng 162.000 tấn sợi thô và 175.000 tấn sản phẩm đay vào năm 2011. Ấn Độ, Pakistan và Trung Quốc nhập khẩu một lượng lớn sợi đay và các sản phẩm từ Bangladesh, cũng như Vương quốc Anh, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Pháp, Tây Ban Nha, Bờ Biển Ngà, Đức và Brazil.

Sợi đay được sản xuất qua nhiều công đoạn: trồng – thu hoạch – ngâm – tách sợi – phơi khô – xử lý – dệt sợi.

Trong đó, giai đoạn ngâm đay là bước quan trọng để tách xơ sợi khỏi phần thân. Tuy nhiên, nếu không được quản lý đúng cách, nước thải từ quá trình này có thể ảnh hưởng đến môi trường nước. Do đó, việc xử lý nước ngâm đay theo quy trình sinh học khép kín là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo tính bền vững.

Nhìn chung, quy trình sản xuất sợi đay hiện nay đang được cải tiến theo hướng “xanh hóa”, giảm tiêu hao nước, tái sử dụng phụ phẩm và ứng dụng công nghệ sinh học để nâng cao chất lượng sợi.

Ứng dụng và các sản phẩm phổ biến từ sợi đay

Ứng dụng của sợi đay

Sợi đay được xem là một trong những vật liệu tự nhiên quan trọng nhất chỉ sau bông, nhờ giá thành rẻ, độ bền cao, mềm, bóng và thân thiện môi trường. Từ lâu, sợi đay đã được sử dụng để làm bao tải, dây thừng, thảm, rèm cửa, vải lót, vải bọc kiện bông và nhiều loại hàng dệt khác. Chính vì vậy, đay còn được gọi là “sợi vàng” hay “túi giấy màu nâu” do vai trò không thể thay thế trong ngành công nghiệp bao bì sinh học.

Bên cạnh các ứng dụng truyền thống, sợi đay ngày càng được khai thác mạnh trong các ngành công nghiệp hiện đại nhờ khả năng phân hủy sinh học, cách âm, cách nhiệt, chống tĩnh điện và hấp thụ CO₂. Những tính chất này khiến sợi đay trở thành vật liệu lý tưởng trong xây dựng xanh, công nghiệp ô tô, dệt kỹ thuật và vật liệu composite.

Ngoài ra, vải đay địa kỹ thuật đang được sử dụng ngày càng phổ biến trong nông nghiệp và cảnh quan để kiểm soát xói mòn đất, bảo vệ hạt giống, kiểm soát cỏ dại và tăng độ phì nhiêu của đất.
Các sản phẩm phụ từ cây đay cũng được tận dụng trong mỹ phẩm, dược phẩm, sơn và chế phẩm sinh học, góp phần giảm khai thác gỗ tự nhiên và thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn bền vững.

Các nhóm sản phẩm phổ biến từ sợi đay

Các sản phẩm từ đay đều có điểm chung nổi bật là thân thiện với môi trường, dễ tái chế và mang lại giá trị thẩm mỹ cao. Sự linh hoạt của sợi đay giúp doanh nghiệp có thể tùy biến mẫu mã, tạo nên các dòng sản phẩm vừa bền vững, vừa phù hợp xu hướng tiêu dùng xanh toàn cầu.

Đặc biệt, tại Việt Nam, dây đay Tossa dùng làm dây cuốn rơm (dây cuộn rơm, dây bó rơm, dây cột rơm) đang được ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp, thay thế hoàn toàn dây nhựa PP. Giải pháp này giúp giảm thiểu rác thải nhựa trên đồng ruộng và góp phần bảo vệ hệ sinh thái nông nghiệp bền vững.

Tiềm năng phát triển và xu hướng thị trường sợi đay

Trong bối cảnh toàn cầu đang dịch chuyển mạnh mẽ sang kinh tế tuần hoàn và mục tiêu trung hòa carbon, sợi đay nổi lên như một nguồn nguyên liệu tự nhiên chiến lược thay thế cho nhựa và sợi tổng hợp. Các quốc gia phát triển như Nhật Bản, Đức, Anh đang đẩy mạnh lộ trình “xanh hóa” chuỗi cung ứng, khuyến khích sử dụng vật liệu tái tạo và phân hủy sinh học, trong đó đay và kenaf là hai loại sợi được ưu tiên hàng đầu.

Theo báo cáo từ Straits Research (2024), thị trường sợi đay toàn cầu được định giá 2,8 tỷ USD năm 2024 và dự kiến tăng lên 5,18 tỷ USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng CAGR đạt 5,9% trong giai đoạn 2025–2033. Động lực chính đến từ nhu cầu bao bì sinh học, dệt may bền vững và vật liệu composite thân thiện môi trường.

Lợi thế phát triển tại Việt Nam

Việt Nam là một trong những quốc gia có truyền thống trồng đay lâu đời nhất Đông Nam Á, đặc biệt ở các tỉnh đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ. Nhờ điều kiện khí hậu nhiệt đới ẩm và thổ nhưỡng phù hợp, cây đay phát triển mạnh, cho năng suất cao và chất lượng sợi tốt. Đây là nền tảng quan trọng để Việt Nam trở thành trung tâm cung ứng sợi đay chất lượng cao cho khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Việt Nam có điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa, đất phù sa ven sông màu mỡ – rất thích hợp để phát triển cây đay công nghiệp. Ngoài ra, vị trí địa lý gần các trung tâm sản xuất lớn như Ấn Độ và Bangladesh giúp Việt Nam dễ dàng tiếp cận công nghệ, giống cây và thiết bị chế biến tiên tiến. Trong bối cảnh toàn cầu đẩy mạnh vật liệu sinh học thay thế nhựa, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành cứ điểm sản xuất và xuất khẩu sợi đay chất lượng cao cho khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Đây là cơ hội vàng cho Việt Nam phát triển vùng nguyên liệu đay, tận dụng xu hướng dịch chuyển khỏi sợi tổng hợp và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các ngành bao bì, dệt may và nông nghiệp xanh.

Xu hướng tương lai

• Bao bì sinh học từ đay đang dần thay thế bao bì nhựa trong logistics, thương mại điện tử và nông nghiệp.
• Vật liệu composite đay được các hãng ô tô châu Âu nghiên cứu để thay thế sợi thủy tinh, giảm trọng lượng xe và khí thải.
• Dệt may bền vững với sợi đay pha cotton, viscose hay len tự nhiên ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng vì tính thẩm mỹ và độ bền.
• Thủ công mỹ nghệ từ đay Việt Nam có tiềm năng xuất khẩu mạnh sang EU, Nhật Bản, Hàn Quốc nhờ xu hướng tiêu dùng sản phẩm “eco–friendly”.

Sợi đay (jute) đang dần khẳng định vị thế là “sợi vàng của tương lai” nhờ khả năng phân hủy sinh học, tái tạo nhanh và giá thành cạnh tranh. Đối với Việt Nam, xu hướng này mở ra cơ hội để liên kết với các thương hiệu quốc tế, mở rộng lĩnh vực ứng dụng từ nông nghiệp truyền thống sang dệt may, thủ công mỹ nghệ và vật liệu sinh học – hướng đi phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững quốc gia đến năm 2030.

Theo GEE Việt Nam, việc sớm đầu tư và chuẩn hóa sản phẩm đay theo tiêu chuẩn quốc tế không chỉ mang lại lợi thế cạnh tranh dài hạn, mà còn giúp doanh nghiệp định vị hình ảnh tiên phong trong nền kinh tế xanh.

GEE Việt Nam sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc tư vấn, thiết kế và phát triển giải pháp nguyên liệu đay bền vững – góp phần xây dựng chuỗi cung ứng thân thiện môi trường và hướng tới phát triển bền vững thực chất.

Khuyến nghị cho doanh nghiệp khi chọn mua sợi đay

Để đảm bảo hiệu quả sản xuất và duy trì hình ảnh doanh nghiệp “xanh”, việc lựa chọn đúng loại sợi đay là yếu tố then chốt. Dưới đây là một số khuyến nghị từ GEE Việt Nam:

• Ưu tiên sợi đay Tossa chất lượng cao – Đây là loại sợi có độ bền cơ học vượt trội, màu sắc tự nhiên đẹp và khả năng chống mục cao hơn so với các loại đay thông thường. Doanh nghiệp nên chọn sợi đã được xử lý sạch, khử tạp chất và đạt chứng nhận thân thiện môi trường để đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu hoặc quy chuẩn ESG.
• Lựa chọn nhà cung cấp có quy trình sản xuất bền vững – Hãy kiểm tra xem đơn vị cung ứng có hệ thống xử lý nước thải, tuần hoàn nguyên liệu và chứng nhận ISO 14001 hoặc tương đương hay không. Điều này giúp doanh nghiệp không chỉ đảm bảo chất lượng đầu vào mà còn thể hiện trách nhiệm với cộng đồng và môi trường.
• Đánh giá tiêu chí kỹ thuật phù hợp với mục đích sử dụng – Tùy vào ngành nghề (may mặc, dệt bao bì, sản xuất dây thừng hay vật liệu composite), doanh nghiệp cần xem xét độ mảnh, độ bóng, độ dai kéo và khả năng phối trộn với sợi tổng hợp hoặc sợi tự nhiên khác. Một sự lựa chọn chính xác ngay từ đầu sẽ giúp tối ưu chi phí và tăng giá trị sản phẩm.

GEE Việt Nam khuyến khích doanh nghiệp hướng đến việc sử dụng sợi đay bền vững, có nguồn gốc rõ ràng và thân thiện môi trường. Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết về các dòng sợi phù hợp cho từng ngành công nghiệp – cùng xây dựng chuỗi cung ứng xanh, hiệu quả và bền vững.

Xem thêm

• Những đặc trưng của sợi đay làm dây cuốn rơm
• Những lợi thế của sợi đay so với sợi polymer tổng hợp
• Cây đay cùng các sản phẩm từ sợi đay và tác động của chúng đối với môi trường

Mua sợi đay Tossa tại GEE Việt Nam

GEE Việt Nam là đơn vị nhập khẩu trực tiếp sợi đay Tossa 16lbs/ 2ply từ Bangladesh với chất lượng cao cấp và giá cả tốt nhất thị trường nhập khẩu chính hãng, đáp ứng tiêu chuẩn xanh quốc tế. Phù hợp với các dòng máy cuốn rơm phổ biến ở Việt Nam, cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực bao bì sinh học, dệt may và sản xuất vật liệu tự nhiên.

Chúng tôi cam kết:

• Nguồn gốc rõ ràng, sợi đồng đều, độ bền cao.
• Tư vấn chọn loại sợi phù hợp cho từng ứng dụng.
• Giao hàng nhanh toàn quốc, hỗ trợ kỹ thuật tận nơi.

Liên hệ GEE Việt Nam ngay hôm nay để nhận báo giá sợi đay Tossa và tư vấn giải pháp vật liệu xanh cho doanh nghiệp bạn.

References list

Straits Research - Jute Market Size & Outlook, 2025-2033