3 Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Tải Trọng Nâng Thực Tế Của Xe Nâng Hàng

Trong quá trình vận hành xe nâng tải trọng lớn, nhiều doanh nghiệp thường bỏ qua sự khác biệt giữa tải trọng danh nghĩa và tải trọng thực tế, dẫn đến những rủi ro không mong muốn. Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng nâng thực tế là điều cần thiết để đảm bảo an toàn và hiệu suất làm việc. Trong bài viết này, GEE Việt Nam sẽ phân tích ba yếu tố quan trọng thường bị đánh giá sai: tâm tải, chiều cao nâng và phụ kiện đi kèm. Đây là những kiến thức không thể thiếu cho bất kỳ ai đang sử dụng xe nâng trong môi trường công nghiệp hoặc logistics chuyên nghiệp.

Tìm hiểu 3 yếu tố ảnh hưởng đến tải trọng nâng thực tế của xe nâng cùng GEE Việt Nam. Nắm rõ để vận hành an toàn, hiệu quả và tránh rủi ro khi sử dụng xe nâng.

Tải trọng nâng danh nghĩa và tải trọng nâng thực tế

Định nghĩa tải trọng nâng danh nghĩa

Tải trọng nâng danh nghĩa là thông số kỹ thuật do nhà sản xuất xe nâng đưa ra, thường được đo lường tại một tâm tải trọng tiêu chuẩn (thường là 500mm hoặc 600mm). Thông số này phản ánh khả năng nâng tối đa của xe khi điều kiện làm việc lý tưởng, bao gồm mặt bằng bằng phẳng, tải trọng được đặt đúng vị trí và đúng quy cách. Tuy nhiên, đây chỉ là một con số tham khảo và không phản ánh chính xác hiệu suất hoạt động của xe trong môi trường vận hành thực tế.

Sự khác biệt giữa tải trọng nâng danh nghĩa và tải trọng nâng thực tế

Tải trọng nâng thực tế chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như tâm tải trọng thay đổi, loại pallet, chiều cao nâng, điều kiện mặt nền, và thậm chí là tình trạng bảo dưỡng xe. Khi tâm tải dịch xa hơn chuẩn, lực đòn bẩy gia tăng làm giảm đáng kể khả năng nâng thực tế, dù xe vẫn nằm trong giới hạn danh nghĩa. Ví dụ, xe nâng dâu diesel có tải trọng danh nghĩa 3 tấn ở tâm tải 500mm có thể chỉ nâng được 2.5 tấn nếu tâm tải bị kéo dài lên 700mm.

Việc hiểu rõ sự khác biệt này giúp người vận hành sử dụng xe nâng một cách an toàn và hiệu quả hơn. Ngoài ra, trong bảo dưỡng xe nâng diesel, nên thường xuyên kiểm tra hệ thống thủy lực, tình trạng lốp, và động cơ để đảm bảo khả năng chịu tải không bị suy giảm theo thời gian. Điều này đặc biệt quan trọng trong môi trường công nghiệp nặng, nơi xe thường xuyên hoạt động dưới tải trọng lớn.

Ba yếu tố ảnh hưởng đến tải trọng nâng thực tế của xe nâng hàng

Tâm tải (Load Center)

Tâm tải là khoảng cách từ mặt lưng của càng nâng đến trọng tâm của tải hàng. Thông thường, các xe nâng được thiết kế với tâm tải chuẩn là 500mm hoặc 600mm, tùy theo cấu hình.
Khi tâm tải dịch xa khỏi vị trí chuẩn, moment lực tác động lên trục nâng tăng lên, dẫn đến việc tải trọng nâng thực tế bị giảm xuống. Ví dụ, nếu tải hàng quá dài hoặc được đặt lệch về phía trước, tải trọng mà xe có thể nâng sẽ thấp hơn đáng kể so với thông số danh nghĩa. Đây là yếu tố mà nhiều người dùng thường bỏ qua khi đánh giá tải trọng xe nâng, dễ dẫn đến quá tải và mất an toàn trong vận hành.

Chiều cao nâng

• Mối quan hệ giữa chiều cao nâng và tải trọng nâng: Khi chiều cao nâng tăng, tải trọng nâng cho phép của xe sẽ giảm. Điều này là do trọng tâm của toàn bộ hệ thống (bao gồm cả xe và hàng) thay đổi, gây mất cân bằng.

• Lý do giảm tải trọng ở chiều cao lớn: Ở độ cao lớn, xe cần duy trì độ ổn định để không bị lật. Việc nâng quá tải ở chiều cao lớn sẽ làm tăng nguy cơ đổ xe, vì vậy nhà sản xuất luôn thiết kế giới hạn tải trọng xe nâng tương ứng với từng mức chiều cao. Để dễ hình dung, việc nâng hàng lên cao cũng giống như bạn buộc 1 túi hàng nặng ở đầu 1 cây gậy và dựng đứng cây gậy lên, lúc này mũi của cây gậy sẽ bị sức nặng của túi hàng kéo nó chúi xuống. Đối với xe nâng, khi tải hàng nặng ở trên cao, có thể xe sẽ bị lật về phía trước hoặc lật ngược về phía sau, hoặc lật sang trái hoặc sang phải.

Phụ kiện và công cụ gắn kèm

• Ảnh hưởng của phụ kiện đến tải trọng nâng: Các công cụ như kẹp giấy, bộ xoay hay càng kẹp phuy đều làm tăng tổng khối lượng mà xe phải nâng. Các phụ kiện hay còn gọi là option xe nâng hàng cho xe nâng tải trọng lớn rất đa dạng. Một số option phổ biến như: dịch giá (side shift), dịch càng (Fork positioner), các cơ cấu kẹp giấy – kẹp vuông, gật gù,... Mỗi khi khách hàng lắp thêm một option nào, tải trọng nâng thực tế của xe nâng hàng sẽ bị giảm tải. Tải trọng thực tế giảm đi do tự trọng của phụ kiện và khoảng cách từ phụ kiện đến trọng tâm đối trọng làm tăng tâm tải lên. Bạn cần lưu ý điều này nhằm đảm bảo khi lắp thêm các option, xe nâng hàng vẫn đảm nhận tốt nhiệm vụ chính là nâng được tải trọng yêu cầu.

• Cách tính toán tải trọng khi sử dụng phụ kiện: Tải trọng nâng thực tế = Tải trọng danh nghĩa – Trọng lượng phụ kiện – Điều chỉnh theo tâm tải mới. Việc tính toán sai dễ dẫn đến hư hỏng xe và nguy cơ tai nạn lao động. Tính toán sai có thể dẫn đến tai nạn chết người.

Liên hệ GEE Việt Nam để tư vấn chọn xe nâng có tải trọng phù hợp nhu cầu

Cách xác định tải trọng nâng an toàn cho xe nâng

Kiểm tra bảng tải trọng của xe nâng

Bảng tải trọng (load chart) là tài liệu kỹ thuật được gắn trực tiếp trên thân xe nâng, thể hiện khả năng nâng tối đa theo từng mức chiều cao và tâm tải. Đây là nguồn thông tin đầu tiên và quan trọng nhất để xác định tải trọng nâng an toàn. Việc bỏ qua bảng tải trọng có thể khiến người vận hành đánh giá sai khả năng của xe, dẫn đến tình trạng nâng quá tải mà không nhận ra. Bảng tải trọng luôn luôn được gắn trên xe ở vị trí dễ thấy, chúng có thể nằm ở phía trước xe, kế bên bảng điều khiển hoặc ghế lái.

Tính toán tải trọng dựa trên tâm tải và chiều cao nâng

Hai yếu tố then chốt ảnh hưởng đến khả năng nâng là tâm tải và chiều cao nâng. Nếu tâm tải càng xa và chiều cao nâng càng lớn, thì tải trọng xe có thể nâng sẽ giảm theo tỷ lệ phi tuyến. Người vận hành cần tính toán cụ thể:

• Tải trọng nâng thực tế = Tải trọng danh nghĩa x (Tâm tải chuẩn / Tâm tải thực tế) x Hệ số giảm theo chiều cao.

Tuy công thức này mang tính tham khảo, nhưng nó giúp người dùng hiểu rõ mối liên hệ giữa các yếu tố cơ bản trong vận hành xe nâng an toàn.

Tham khảo hướng dẫn từ nhà sản xuất

Bên cạnh bảng tải trọng, mỗi dòng xe nâng tải trọng lớn hay nhỏ đều có hướng dẫn sử dụng chi tiết kèm theo từ nhà sản xuất. Các tài liệu này thường bao gồm biểu đồ tải trọng theo từng tình huống thực tế và hướng dẫn điều chỉnh tải trọng khi gắn thêm phụ kiện. Việc tuân thủ đúng thông tin từ nhà sản xuất không chỉ bảo vệ người vận hành mà còn kéo dài tuổi thọ thiết bị trong môi trường làm việc khắt khe.

Hậu quả của việc không tuân thủ tải trọng nâng thực tế

Nguy cơ lật xe và tai nạn lao động

Một trong những rủi ro nghiêm trọng nhất khi vận hành xe nâng vượt quá tải trọng thực tế là nguy cơ lật xe. Khi tải hàng quá nặng hoặc sai tâm tải, trọng tâm tổng thể của xe dịch chuyển ra ngoài vùng ổn định, làm mất cân bằng hệ thống.

Trong môi trường làm việc có người qua lại hoặc địa hình không bằng phẳng, nguy cơ tai nạn lao động càng tăng cao. Tai nạn xe nâng không chỉ gây thiệt hại về người mà còn kéo theo hệ lụy pháp lý và đình trệ sản xuất.

Tai nạn lao động chết người khi sử dụng xe nâng ở Việt Nam:

https://laodongcongdoan.vn/dieu-tra-hai-vu-tai-nan-khien-nguoi-lao-dong-thiet-mang-thuong-tam-104922.html

Theo thống kê của Cục An toàn Lao động, mỗi năm Việt Nam ghi nhận hơn 100 vụ tai nạn liên quan đến xe nâng, gây thiệt hại đáng kể về người và tài sản. Trong đó, khoảng 30% các vụ tai nạn xe nâng liên quan đến việc lật xe, với nguyên nhân chủ yếu là do nâng quá tải trọng cho phép. Số liệu cụ thể về số vụ tai nạn lật xe nâng do vận hành vượt quá tải trọng thực tế tại Việt Nam hiện chưa được công bố chi tiết. Tuy nhiên, để giảm thiểu nguy cơ này, việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về tải trọng và đào tạo kỹ năng vận hành an toàn cho người lao động là rất quan trọng.

Hư hỏng thiết bị và chi phí sửa chữa

Xe nâng không được thiết kế để hoạt động thường xuyên ở mức tải vượt ngưỡng thực tế. Việc này khiến các bộ phận như trục nâng, hệ thống thủy lực, bánh xe và khung gầm bị quá tải và xuống cấp nhanh chóng.

Nhiều sự cố không biểu hiện ngay mà phát sinh âm ỉ qua thời gian, dẫn đến các khoản chi phí bảo trì, sửa chữa lớn hoặc thậm chí phải thay thế toàn bộ thiết bị.

Giảm hiệu suất làm việc và tuổi thọ của xe nâng

Không tuân thủ tải trọng thực tế còn gây hao tổn đáng kể đến hiệu suất vận hành. Xe hoạt động dưới áp lực lớn sẽ tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn, vận hành chậm chạp và dễ xảy ra lỗi kỹ thuật. Về lâu dài, tuổi thọ thiết bị bị rút ngắn đáng kể, ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch sản xuất và chi phí đầu tư thiết bị mới. Việc quản lý tải trọng đúng cách không chỉ đảm bảo an toàn mà còn là giải pháp kinh tế bền vững.

Xem Thêm:

• Xe Nâng Hàng Là Gì? Tìm Hiểu Từ A-z Và Ưu Nhược đIểm

• Vai Trò Của Xe Nâng Hàng: Tầm Quan Trọng Trong Ngành Công Nghiệp

• Cấu Tạo 9 Bộ Phận Của Xe Nâng Hàng Bạn Cần Biết

----

GEE Việt Nam tự hào là nhà cung cấp hàng đầu các giải pháp thiết bị nâng hạ, kho kệ, vật tư kho cùng với dịch vụ sửa chữa, bảo trì bảo dưỡng xe nâng, đem lại sự hài lòng cho khách hàng trên toàn quốc với các ưu điểm:

• Đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm: Đội ngũ kỹ thuật viên của GEE Việt Nam được đào tạo bài bản, có nhiều năm kinh nghiệm trong việc sửa chữa các loại xe nâng khác nhau. Chúng tôi am hiểu sâu sắc về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của xe nâng, có thể nhanh chóng xác định và khắc phục sự cố.

• Chất lượng dịch vụ hàng đầu: Chúng tôi cam kết cung cấp dịch vụ sửa chữa xe nâng chất lượng cao, sử dụng phụ tùng chính hãng, đảm bảo xe nâng hoạt động tốt sau khi sửa chữa.

• Thời gian đáp ứng nhanh chóng: Chúng tôi hiểu rằng thời gian là yếu tố quan trọng đối với khách hàng. GEE Việt Nam luôn sẵn sàng hỗ trợ khách hàng nhanh chóng, giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động của xe nâng.

• Giá cả cạnh tranh: Chúng tôi cung cấp dịch vụ sửa chữa xe nâng với giá cả hợp lý, cạnh tranh trên thị trường.

Nếu bạn đang gặp vấn đề với xe nâng hoặc cần dịch vụ bảo trì, sửa chữa, hãy liên hệ với GEE Việt Nam. Chúng tôi sẽ tư vấn và hỗ trợ bạn một cách tốt nhất.